De kool en de geit
4 reactiesHet laatste nummer van De psychiater was gewijd aan euthanasie bij psychische aandoeningen. In het hoofdredactioneel sprak Forugh Karimi de wens uit de discussie van de twee uitersten naar het midden te verschuiven. Ik voelde me aangesproken, want het is duidelijk dat ik gezien word als een uiterste. Dat betreur ik oprecht, want polarisatie doet de zaak geen goed. In het themanummer wordt gemaand op het tempo te letten.
Aanvankelijk dacht ik: Ja maar dat is nou net het probleem. Er is een groot spanningsveld tussen het tempo van de psychiater en van de patiënt. De vraag neemt veel sneller toe dan het aanbod. Het is in deze discussie bijna onmogelijk de kool en de geit te sparen en beide partijen recht te doen. Maar na wat mailtjes over en weer tussen Forugh Karimi en mij, begreep ik haar beter. We lossen dat spanningsveld niet op met stoom en kokend water. We zullen enig geduld moeten betrachten. Ik wilde zeggen dat ik dat van harte steun, maar dat zou niet helemaal eerlijk zijn. Verstandelijk ben ik het er helemaal mee eens, maar het bloed kruipt waar het niet gaan kan. Geduld is niet mijn sterkste kant. Alles moet gisteren klaar. Maar ik ga mijn best doen.
Ik begrijp dat het voor psychiaters heel erg moeilijk is euthanasie te verlenen. Bij lichamelijke aandoeningen is dood willen een gevolg van de aandoening, maar bij psychische aandoeningen is het vaak een onderdeel ervan, dat je juist moet behandelen. Wanneer moet je je beperkingen daarin erkennen? Ik heb er zelf jaren voor nodig gehad om zover te komen dat ik iemand uit zijn lijden durfde verlossen door hem een dodelijke injectie te geven. En nog kan ik daar wakker van liggen.
En dan is er die andere kant waar ik wakker van lig. Patiënten die ondraaglijk en uitzichtloos lijden en geen gehoor vinden, waardoor ze jaren moeten wachten.
Ik zal niet ontkennen dat ik de afgelopen tijd de nadruk heb gelegd op de beleving van de patiënt. Ik heb daarbij zeker niet willen suggereren dat collega’s met bedenkingen of aarzelingen het belang van de patiënt niet vooropstellen.
Ik ben blij dat de psychiater er een themanummer aan wijdde. Het is ontegenzeggelijk waar dat het veld in beweging is. Er wordt erkend dat er een probleem is. Ik neem de uitgestoken hand van hoofdredacteur Farugh Karimi om er samen uit te komen, graag aan. Hopelijk vinden we een weg om de kool en de geit te sparen. Want als je de geit spaart is er geen kool en als je de kool spaart is er geen geit. En je hebt beide nodig.
Meer van Menno Oosterhoff-
Menno Oosterhoff
Menno Oosterhoff is (kinder- en jeugd)psychiater eninitiatiefnemer van www.ocdnet.nl en www.ocdcafe.nl. Hij maakt de podcast ‘God zegene de greep’ over de dwangstoornis. Daarover gaat ook zijn boek ‘Vals alarm´ waarin ook zijn eigen dwangstoornis aan de orde komt. Zijn boek ‘Ik zie anders niks aan je’ gaat over psychische aandoeningen in het algemeen. Tenslotte vindt u een bloemlezing van zijn blogs terug in het boek 'De psychiater en ik', een uitgave van Medisch Contact.
A. Wilschut-Verhoef
algemeen arts, homeopathie N.P., Barendrecht
Misschien een beetje flauw , maar om de kool en de geit te kunnen sparen, is wel de schipper van het bootje steeds aanwezig. Dus , wie wordt de schipper?
M.D. Oosterhoff
Psychiater, Thesinge
Een wijs iemand ;-)
M.J. Fortuijn
Psychiater , Haarlem
Het beste van het nummer vond ik de column van Yolande de Kok en Louise Smallenburg die zich afvragen of er in het debat ook nog ruimte blijft voor het verhaal van de psychiater die meent dat euthanasie bij psychische problematiek niet of uiterst zel...den mogelijk moet zijn. Zij vinden dat de argumenten daarvoor momenteel nauwelijks aan bod komen en noemen ze in hun column. Ik zal ze geparafraseerd herhalen:
1 Er is mogelijk een rol van te lange wachtlijsten in de ggz. 2 Er bestaat vanwege niet voltooide ontwikkeling een jeugdstrafrecht (soms tot 23 jaar toegepast), we zouden deze mate van ontwikkeling ook moeten meewegen bij jongeren met een euthanasiewens. 3 Psychiatrische stoornissen zijn geen dodelijke ziektes waardoor het niet om verlichten van sterven gaat, maar om beeindigen van leven.
Eerder heb ik ook wel eens gereageerd en kreeg ik de indruk dat ik me maar niet moest bemoeien met het debat als ik om welke levensbeschouwelijke reden dan ook vond dat euthanasie niet zou moeten kunnen. Ik heb mijn mond toen maar gehouden, maar gesterkt door de genoemde collega's wil ik nu toch wel laten weten dat ik zeer sterke twijfel heb of we met euthanasie het goede doen, zeker op grond van een psychiatrische stoornis.
M.D. Oosterhoff
Psychiater, Thesinge
Wat de wachttijden betreft; Die doen er zeker geen goed aan, maar ondanks de wachttijden hebben mensen altijd een zeer uitgebreide behandelvoorgeschiedenis. Het meewegen van de leeftijd is zeker belangrijk, maar is m.i. geen reden een absolute drempe...l op te werpen. Een psychische aandoening is inderdaad niet dodelijk, hoewel 1% van de mensen vroeg of laat een einde aan zijn leven maakt. Maar euthanasie bij psychische aandoeningen is inderdaad het beëindigen van het leven ( en lijden) van iemand, die fysiek gezien nog jaren te leven heeft. Dat is inderdaad anders dan iemand die fysiek op afzienbare termijn zou overlijden.
Als iemand vanuit zijn levensbeschouwing meent dat euthanasie verlenen niet wenselijk is dan respecteer ik dat. Ik heb er zelf lang mee geworsteld. Uiteindelijk weet ik niet wat ik doe in spiritueel opzicht. Overigens ook niet wat ik doe als ik geen euthanasie verleen. Ik moet naar eer en geweten handelen en die ruimte moet ieder hebben.