Praktijkperikelen

Mijn 14-jarige dochter werd afgelopen week geopereerd in een streekziekenhuis. Terwijl wij op de kinderafdeling wachtten en zij klaargemaakt werd voor ok, kreeg ik een grote papieren zak in mijn handen gedrukt. ‘De medicatie voor de komende week’, vertelde de lieve verpleegster mij. Ik was verbaasd, want een jaar eerder heeft zij een veel grotere ingreep gehad en kreeg zij geen medicatie mee naar huis. Dit was ook niet nodig want als goede huisarts en moeder had ik al paracetamol en ibuprofen in huis gehaald.

Na een telefoontje van de receptie loop ik naar de ontvangstruimte in het medisch centrum waar ik werk als psychiater. Iemand had specifiek om mij gevraagd. De naam zei mij in eerste instantie niets, maar goed. Ik naar de receptie. Ik ben koud binnen of deze patiënt stormt op mij af en begint mij te slaan en te schoppen. Uiteraard probeer ik hem af te houden, maar het houdt niet op. Collega’s zien het gebeuren, bellen voor hulp maar de patiënt blijft mij behoorlijk pijnlijk raken. Ik strek enkele keren mijn been om af te weren, waarbij ik de patiënt ook raak. Op dat moment komen mijn collega’s te hulp.

Vanwege twijfel aan het geheugen kom ik bij een man langs voor een MMSE (mini mental-state examination) om zijn cognitieve functies te screenen.

Onlangs bezocht een grote kale man mijn spreekuur. Hij was eerder gezien door een collega in verband met plasklachten en kwam bij mij op controle voor evaluatie van medicatie die hiervoor gestart was. Voor de volledigheid stelde ik voor nog een rectaal toucher te verrichten. Ik merkte dat de man wat argwanend reageerde.

Mijn zoon van bijna 5 nam afgelopen week een ongeplande duik van het stapelbed waar hij samen met zijn broertje slaapt. Ik hoorde een verpletterende klap en trof hem na anderhalve seconde (van doodsangst) huilend en bloedend aan. Zijn neus had direct iets weg van een miereneter.

Ik ken de krantenkoppen over de Nederlandse zorg, over de personeels­tekorten en wachtlijsten, de zorgplafonds en schaarste aan medicijnen. Ik lees het. Ik ken de gesloten bedden door ziek, overwerkt en schaars personeel. Ik zie het. Ik doe de extra diensten vanwege zwangerschapsverlof en voel me schuldig als ik me ziek moet melden. Ik ervaar het.

Vorig jaar, op 1 mei, overleed mijn moeder op 90-jarige leeftijd door versterving. Dat had anders gekund, en naar mijn mening ook gemoeten. Juni 2022 stierf mijn vader, na een langdurig ziekbed. Mijn moeder heeft hem de laatste jaren van zijn leven verzorgd. Na zijn dood kwam zij in een diepe depressie terecht, een toestand die zij maar al te goed herkende want zij had al twee keer eerder een depressie doorgemaakt.

Mijn vader was patholoog. Ik moet aan hem denken nu ik herstel van een pneumonie. Hij noemde de pneumonie ‘the old man’s friend’, vanwege het vlotte, stille wegglijden uit het leven.

Ik kwam achter het bestaan van ‘woestijnpijn’ toen een collega me vroeg wat ik ervan vond ‘als Marokkaanse’. Ze had er zelf door de maanden heen op en af ervaring mee en kon me er drie dingen over vertellen: 1) het werd alleen gebruikt bij patiënten van Turkse, Marokkaanse of Midden-Oosterse komaf, 2) het beschreef een pijnuiting die aanstellerig/dramatisch gevonden werd, en 3) de gebruiker had het vermoeden dat er vast niets ernstigs aan de hand zou zijn.

Ruim twee jaar na het overlijden van mijn man ervaar ik ruimte om mijn verhaal over zijn laatste maanden op te schrijven. Na een lang en gelukkig leven – hij werd 90 jaar oud en we waren zestig jaar getrouwd – waarin hij voor veel mensen van grote betekenis is geweest, ontkwam hij niet aan een stapeling van ziektebeelden. Naast toenemende parkinson was er ook sprake van een blaascarcinoom, waardoor hij zo’n vier jaar lang dag en nacht met een katheter moest leven. Uiteindelijk werd hij nog geplaagd door fracturen in twee rugwervels.