De allerergste ziekte

Elke aanvraag voor een onderzoekssubsidie of artikel over een ziekte begint met hartverscheurende teksten over hoe vaak en hoe steeds vaker de aandoening voorkomt, hoe verschrikkelijk het lijden wel niet is en natuurlijk als klap op de vuurpijl hoe enorm je eraan doodgaat. En als dat laatste niet het geval is dan toch ten minste hoe waanzinnig veel kosten deze ziekte voor de gezondheidszorg oplevert.

Ik heb onderzoek gedaan bij patiënten met sepsis en ook al mijn artikelen begonnen met de duizelingwekkende incidentie van sepsis en dat het de belangrijkste doodsoorzaak was op de intensive care. Honderden miljoenen patiënten werden jaarlijks getroffen door deze verschrikkelijke ziekte. Interessant genoeg leek de beste remedie tegen sepsis het starten van een klinische trial: dan verdwenen al die enorme aantallen patiënten als sneeuw voor de zon en konden zelfs in de grootste centra per jaar minder patiënten in sepsistrials worden geïncludeerd dan de hoeveelheid vingers van twee handen.

Ook in de wereld van de oncologie is een verbitterde strijd gaande over wat nu de belangrijkste kanker is. Slokdarm- of alvleesklierkanker zijn gelukkig relatief weinig voorkomende kankers maar ontlenen hun importantie duidelijk aan het feit dat ze moeilijk behandelbaar zijn en vaak tot de dood leiden. Prostaatkanker komt natuurlijk heel vaak voor en is milder, maar alleen al vanwege het feit dat het exclusief mannen treft is het dus super­belangrijk. En sommigen hebben er geen probleem mee de incidentie van gemetastaseerd melanoom moeiteloos op één hoop te gooien met veel vaker voorkomende lokale plaveiselcel- of basaalcelcarcinomen en dan is dus huidkanker de meestvoorkomende en allerbelangrijkste aandoening.

Het cardiovasculaire veld weert zich dapper

Hart- en vaatonderzoekers hebben het zwaar want zij gaan in rap tempo ten onder aan het eigen succes: sterfte aan hart- en vaatziekten is de laatste decennia meer dan gehalveerd en treft ‘nog maar’ 25 procent van de mensen. Maar het cardiovasculaire veld weert zich dapper want heeft inmiddels ontdekt dat ‘hun’ aandoeningen tot de meestvoorkomende chronische ziekten onder ouderen behoren en dus toch, u raadt het al, de allerbelangrijkste kwalen zijn.

En soms zit het gevaar in onverwachte hoek. Zo publiceerde de European Brain Council met droge ogen dat de aandoening restless legs een van de duurste neurologische ziekten is. Dus niet multiple sclerose, waarvoor tegenwoordig effectieve maar peperdure geneesmiddelen beschikbaar zijn, of acuut herseninfarct, waarvoor complexe en kostbare neuro-interventies kunnen worden uitgevoerd, drijven de kosten van neurologie op. Welnee, de belangrijkste veroorzaker van kosten is dus restless legs. Gezaghebbende economen hebben kennelijk al becijferd dat een betere behandeling van deze aandoening een paar miljard euro per jaar kan besparen. De onderbouwing van al dit opzienbarende nieuws ontbreekt natuurlijk en met een beetje googelen blijkt de European Brain Council een zwaar door farmaceutische bedrijven gesponsorde club te zijn die op deze manier waarschijnlijk haar kans schoon ziet om een nieuwe doelgroep van mensen met rusteloze benen van prijzige medicamenten te voorzien.

Hoe dan ook, wellicht is het tijd om gewoon op te houden met zinloze opschepperij over het belang van onze favoriete ziektes in publicaties, subsidieaanvragen of andere uitingen. Elke patiënt met een aandoening die impact heeft op de kwaliteit van leven heeft recht op een betere behandeling en uitkomsten en dat zou al meer dan voldoende overtuigingskracht moeten opleveren om te zoeken naar betere oplossingen.