Die ‘lieve’ Fleur Agema?

Tegen de tijd dat deze column geplaatst wordt hebben we met Fleur Agema op VWS een minister van PVV-huize. Althans, dat gok ik: er gaat een week voorbij tussen inleveren en plaatsen van columns, en in de huidige kabinets­formatie blijkt dat een heel lange tijd waarin van alles kan gebeuren.

Wat hebben we van haar ministerschap te verwachten? Welke kwaliteiten heeft Agema getoond?

Haar belangrijkste wapenfeit vooralsnog is dat ze het al achttien jaar uithoudt in de Tweede Kamerfractie van de PVV en de enige vereiste daarvoor is loyaliteit. Tegenspraak bieden, laat staan een vorm van partijdemocratie nastreven, geldt er als hoogverraad en doet je naam van de kieslijsten verdwijnen. Schandalen zijn vervelend, maar krijgen pas consequenties wanneer ze echt heel gênant zijn: als Kamerlid onterecht tienduizenden euro’s aan reiskosten declareren is geen pro­­bleem, maar dreigen met door de brievenbus van je buren plassen, doet je uiteindelijk van de kieslijst verdwijnen. De afgelopen maanden leerden ons bovendien dat bepaalde misstappen te ver gaan voor een plek in het kabinet. Daarbij kun je denken aan het stelen van geld of ideeën van je universiteit, of het verstrekken van gevoelige informatie aan buitenlandse mogend­heden. Andersom ken ik geen voorbeelden waarbij disfunctioneren of gebrek aan prestaties bij de PVV aanleiding waren om iemand van de kieslijst te verwijderen. Of om bijvoorbeeld minister van Economische Zaken te worden.

Veel vaker dan dat ze eruit werden gegooid, namen PVV’ers overigens zelf afstand van de PVV. Tot een bepaald moment waren ze het in alles met Wilders eens geweest, maar die ene opmerking van hem (‘minder, minder’ of een van die vele andere), dáár konden ze niet mee leven. Leerpunt: racisme moet je voor sommige mensen titreren, te veel vinden ze ook niet goed.

‘Gratis-bier-voorstellen’ zonder financiële dekking

Resumerend kunnen we vooraf slechts het volgende concluderen over de aanstaande PVV-minister: (1) ze heeft nooit getracht de PVV democratisch te maken, (2) ze heeft nooit ongevraagd door andermans brievenbussen geplast, (3) de AIVD heeft geen aanwijzingen dat ze spioneert voor de Mossad. Die kan ze alvast in haar zak steken.

In sommige media wordt gesteld dat zij ‘geliefd is in de zorg’, wat voor mij nogal als een verrassing kwam. Ik denk dat daarmee wordt bedoeld dat sommige van haar plannen voor de zorg populair waren, vooral die waarin er meer geld voor de zorg werd bepleit. Dat waren in de regel ‘gratis-bier-voorstellen’ zonder financiële dekking. Het geld voor die voorstellen is er nu ook niet, dus de populariteit die daarop is gebaseerd zal snel verdampen.

Wilders heeft Agema de afgelopen achttien jaar gebruikt als een vriendelijk gezicht bij al zijn idiote en xenofobe voorstellen (‘kopvoddentaks’, koranverbod, koningin uit de regering). Agema’s lieve imago werd gekoesterd: ze heeft nooit afstand genomen van Wilders racistische teksten, maar ze hoefde ze in elk geval niet allemaal zelf uit te spreken. Die beschermde positie zal grotendeels wegvallen als minister. Maar eens kijken hoe lang dat goed gaat.