De schone schijn der polissen
3 reactiesIn Australië werd geneesmiddelenfabrikant Reckitt Benckiser in 2015 stevig beboet omdat die allemaal doosjes ibuprofen (onder de merknaam Nurofen) produceerde met een ander label. Zo was er een middel voor menstruatiepijn, voor rugpijn en voor hoofdpijn, met één geinige overeenkomst. Er zat letterlijk precies hetzelfde in al die doosjes.
Nu kun je zeggen: wat maakt het uit dat de labels op die doosjes verschillen? De consument krijgt toch wat die nodig heeft? Klopt, maar er zit een addertje onder het gras. Niet geheel toevallig waren de Nurofen-verpakkingen voor een specifieke klacht een stuk duurder dan de gewone Nurofen. Dergelijk gedrag staat bekend als schijndifferentiatie en kan gezien worden als een vorm van misleiding.
De schade van schijndifferentiatie varieert. Het komt regelmatig voor en is vaak tamelijk onschuldig. Zo heb je A-merken en B-merken met stevige prijsverschillen in supermarkten waar letterlijk hetzelfde inzit, zonder dat iemand zich er druk over lijkt te maken. Consumenten weten dit wel, of zouden het kunnen weten, en als ze zo graag een merknaam kopen in plaats van het huismerk hebben ze daar kennelijk geld voor over. De halve reclamewereld gaat over vormen van schijndifferentiatie, waarbij bedrijven hun uiterste best doen om dingen die hetzelfde zijn anders te laten lijken. De man met de witte jas die ons wasmiddel witter laat wassen, is van alle tijden.
Waarom Reckitt Benckiser een boete krijgt en Albert Heijn niet, ligt aan de schade die optreedt. Bij de farmaceut konden teveel consumenten niet redelijkerwijs weten dat ze net zo goed het algemene middel konden nemen. In Nederland zie ik een analogie met het kiezen tussen zorgverzekeringen.
Al in 2018 constateerden de ACM en de NZa dat hetzelfde concern van zorgverzekeraars doodleuk twee verschillende merken in de markt zette met vrijwel hetzelfde product, alleen een flink andere prijs. De duurdere polis werd geframed als premium maar was feitelijk (praktisch) identiek. Omdat consumenten het sowieso ingewikkeld vinden om polissen te vergelijken, sponsoren de consumenten van het pseudo-premiummerk de consumenten van het goedkope merk.
Je voelt de onderzoekers een traantje wegpinken, nu ze zes jaar later, in 2024 moeten constateren dat er niets is veranderd. Waarom is dat erg? Het is al jaren zo dat het woud aan polissen een doorn in het oog is van consumenten, toezichthouders en politiek. Markten werken alleen goed als consumenten wat te kiezen hebben en ook snappen wat ze kiezen. Een knol smaakt niet hetzelfde als een citroen, dus als je per ongeluk een knol hebt gekocht kijk je volgende keer wel uit. Bij polissen hebben consumenten niet door dat ze een knol hebben gekocht, zelfs niet nadat ze er een hebben gekocht.
Het is alleen niet zo makkelijk er wat aan te doen. De zogeheten Europese Solvency II richtlijn beschermt ondernemerschap voor verzekeraars. Als overheid mag je ondernemerschap van verzekeraars niet zomaar beperken. Ons zorgstelsel met verbod op premiedifferentiatie, acceptatieplicht en verevening was al een hele hobbel om te nemen. Een verdere inperking van ondernemerschap zal door juristen kritisch bejegend worden.
Maar waarom eigenlijk? Welke voor de maatschappij zinvolle vormen van ondernemerschap zijn gediend bij schijndifferentatie? Het enige wat ik kan bedenken is dat het niet zo simpel is te bepalen wat precies schijn is en wat echt. Maar het hoeft ook helemaal niet precies. Je mag hopen dat de toezichthouders met het arsenaal aan data en gedragseconomisch onderzoek heus wel weten wat evidente gevallen van schijndifferentatie zijn. Waar een wil is, is een weg, ook in juristenland. Als polissen alleen verschillen op door consumenten nauwelijks te controleren minieme verschillen, dan zou dat toch moeten vallen onder het verbod op premiedifferentiatie. Is er twijfel? Nou vooruit dan maar. Dan is er wel zinvol gekapt in het woud van polissen, zodat consumenten door de bomen het bos weer zien.
Meer blogs van Marcel Canoy
G.K. Mitrasing
Huisarts, vogelvrij, New York
Het systeemmodel heeft de goedkeuring van de EU Commissie gekregen omdat het is gebaseerd op een privatisering van de zorg; de Mededingingsregels zijn van toepassing en moeten worden gerespecteerd. Concurrentie dus. Economische prikkels dus. Financië...le prikkels dus. En dan toch Marktwerking dus. Met open ogen en bij vol bewustzijn gekozen door onze politici na een langjarige en hardnekkige lobby door onze verzekeraars/ziekenfondsen. Zij zouden de klus wel even klaren. En zo niet, dan stelde Hans Hoogervorst onze politici gerust met de terugval optie. Nu zitten we opgescheept met de schone schijn van een nep-zorgstelsel.
Verwijzend naar Bijlage 5 van de link: Gower Distance minder geschikt als Beleidsinstrument
Dit zegt alles. “De Gower Distance is een afstandsmaat die de verschillen tussen polissen samenvat. De Gower Distance vertaalt de afstanden tussen polissen ten aanzien van (in dit geval) een set poliskenmerken naar een schaal van 0 tot 1 en berekent op basis daarvan een gewogen gemiddelde afstandsmatrix.” En de Tweede kamer wil dit toevoegen aan Regeling informatieverstrekking ziektekostenverzekeraars aan consumenten om hen beter in staat te stellen een keuze in het aanbod polissen en ziektekostenverzekeraars te maken.
Tja.
Ondertussen is het Zorginstituut Nederland druk bezig om de basisziektekostenverzekering om te vormen tot een soort Calamiteitenverzekering. Ziektelast e.d. worden bepalender voor opname in te vergoeden/verzekeren pakket. Naast de prijs van het product dat de zorgaanbieder aanbiedt…..
Tja. 2.0
De NHG heeft als enige een goed weerwoord geschreven richting dit plan. De rest van de koepels volgt de Overheid; de zorg kost teveel en mensen moeten hun eigen verantwoordelijkheid nemen en meer aan preventie doen; voorkom dat je zorg nodig zult hebben; sterf! Ga dood! Plan 75 dus. Wellicht is het een idee dat iemand de ACM eens gaat informeren over het IZA en wat dat inhoudt voor de concurrentie tussen verzekeraars, gebudgetteerd en wel? De Heer Canoy is adviseur van de ACM en heeft daar vast nog goede contacten.
Per regio gaat dan de dominante verzekeraar de regie voeren, inclusief toegang, kwaliteit e.d., en de overige verzekeraars volgen dat beleid. Wat resteert dan nog van de concurrentie? Moet een verzekerde dan verhuizen naar de regio waar zijn voorkeur dominante verzekeraar het beleid mag bepalen? Gebudgetteerd en wel? Dit zorgstelsel geeft vorm aan een krankzinnige Kafka wereld. Helemaal losgezongen van de werkelijkheid. Een theoretisch zorgmodel van wetenschappers die weigeren uit het raam te kijken. Minder kijktijd voor deze “wetenschappers” zou wonderen doen voor de zorg in Nederland.
En IZA is ook nog een opgelegde extra bezuiniging op de zorg die deze ‘verzekeraars’ moeten doorvoeren namens de Rijksoverheid die alles bepaalt. Wat is er dan nog te kiezen tussen de polissen? Welke keuze hebben die verzekeraars dan zelf nog? Mogen zij de kosten verhogen en doorberekenen in de premie?
PVV Agema geeft het antwoord; meer zorg voor minder geld. Met de Cure zitten we in NL al onder het NHS budget. Zie het Zorginstituut voor waar zij mee bezig zijn. Nog Te Verzekeren Zorg. Calamiteiten Zorg. De rest moet je zelf maar regelen en betalen.
Tja. 3.0
De laatste zin van Canoy ook “dat consumenten door de bomen het bos WEER zien”. Dat leidt wellicht tot een schijndiscussie vanuit een beeldspraak/metafoor voor iets wat er niet is. Burgers hebben het bos nooit gezien, die was er niet.. laat staan een boom. Wat rottend hout, that’s all…
W.J. Duits
Bedrijfsarts, Houten
Is de van zorg beter geworden door deze vorm van financieren? Is het niet een schijnvertoning? Wie wordt hier beter van? Wat kost dit systeem? Hoeveel lagen administratief personeel moeten dit bolwerk van bureaucratie overeind helpen houden? In deze ...tijd van schaarste aan goede werkkrachten op meer zinvolle onderdelen van onze economie en zorg natuurlijk. Is dit maatschappelijk werkelijk goedkoper? Welke patiënt zit hier op te wachten? Want op het moment dat je consument wordt van de zorg, dan ben je patiënt. Ga je dan nakijken of alle kleine lettertjes wel goed voor je zijn?
Ik zou een beroep willen doen op de Grondwettelijke plicht van de overheid om een goede en leefbare omgeving te stimuleren, gezondheidszorg hoort daar m.i. ook bij. De vraag is of dit systeem daar wel in past? Het is wel opvallend dat sinds de zorg "een markt" is geworden, dat we van het ene fraude schandaal in het andere buitelen. Blijkbaar zijn de zorgverzekeraars niet in staat gebleken een voldoende en stabiel zorgaanbod te ontwikkelen. Wachtlijsten in bijvoorbeeld de GGZ zijn nog nooit zo lang geweest. Dus transparante polissen zou een oplossing zijn? Volgens mij zijn er andere initiatieven nodig.
E.J.W. Keuter
neuroloog, Aruba
Het leek in de tijd van de privatiseringsgolf misschien een charmant concept, maar het roer in handen geven van verzekeringsmaatschappijen was geen goed idee. De meeste problemen die u signaleert zouden er niet zijn als men destijds niet blind en zon...der rem deze weg ingeslagen was, maar bijvoorbeeld een termijn zou hebben gesteld aan dit experiment. Maar het is nooit te laat.
Ik denk heus dat er nagedacht moet worden over een barmhartig systeem met een hoog boter bij de vis gehalte dat geleidelijk dit systeem kan vervangen. Zoals u beschrijft zitten er inmiddels heel nare kantjes aan de zakelijke sfeer waarin de gezondheidszorg gedobberd is, waarbij mensen moeten opletten dat ze niet bedonderd worden door iets dat grenst aan misleiding. Ik denk ook heel erg dat men het kind niet met het badwater moet weggooien en dat je opgebouwde expertise nodig hebt voor een transitie.
Het probleem is dat mensen met hoofdpijn geen doosjes zorgverzekering kopen. Het niveau waarop de concurrentie plaatsvindt, tussen maatschappijen, nodigt niet uit tot consumentengedrag, het knollen en citroenen gevoel, zodat schijndifferentiatie er helemaal niet toe doet. In tegenstelling tot het kopen van een bepaalde pijnstiller. Niemand koopt een zorgverzekering omdat hij dan eerder beter is, maar zeker wel zijn eigen merk pijnstillers. Er zal een transitie moeten komen en ik denk dat uw idee van het beperken in aantal aanbieders, zinvol kappen in het woud van polissen, zodat consumenten door de bomen het bos weer zien, een heel goed idee is. Het zou een aanzet kunnen zijn tot een geleidelijke ombouw naar een nieuw systeem. Meer gericht op de daadwerkelijke beleving van de patiënt.