Dilemma’s

‘Wat is het toch fijn om zoveel bekende collega’s weer te zien’, reageerde een lid tijdens het Verenso-­voorjaarscongres. Met ruim zevenhonderd deelnemers hebben we een prachtige dag gehad.

Het thema dit jaar was medisch-ethische dilemma’s. De congrescommissie zorgde voor een divers en actueel programma met aandacht voor de medische en ethische dilemma’s die een vast onderdeel zijn van ons werk. Denk bijvoorbeeld aan vrijheid versus veiligheid. In de dagelijkse praktijk speelt de vraag: hoe ga je om met een bewoner die graag zelfstandig naar buiten wil, maar bij wie het risico op verdwalen groot is?

Maar ook: wat doe je als een oudere patiënt aangeeft dat hij of zij niet meer behandeld wil worden? Hoe respecteer je hun wens om niet verder te lijden, terwijl je zelf misschien nog behandelmogelijkheden ziet?

En wat steeds vaker gezien en gemeld wordt door collega’s en ik zelf ook steeds vaker ondervindt in de praktijk - en vaak ook een onderwerp is dat terugkomt in de intervisie: familieconflicten. Soms zijn er spanningen tussen familieleden over de beste zorg voor een naaste. Bijvoorbeeld als dochter wil dat moeder thuis blijft wonen, terwijl zoon denkt dat een verpleeghuis beter zou zijn. Hoe ga je om met deze conflicten en wiens wensen wegen het zwaarst? Wie behartigt de belangen van degene waar het over gaat? Wat wil zij zelf? Deze voorbeelden zijn van alle dag in het werk als specialist ouderen­geneeskunde.

Anderzijds staan we steeds vaker ook voor een zogenoemd organisatorisch dilemma. Een impactvolle uitspraak van het tuchtrecht enige tijd geleden heeft de gemoederen beziggehouden. In hoeverre ben je als specialist ouderengeneeskunde verantwoordelijk voor de kwaliteit van zorg in een organisatie waar grote tekorten zijn? Hoe ga je daarmee om? Als zorgverleners vóelen we ons zeer verantwoordelijk, maar zíjn we het ook? We willen alles oplossen en springen soms ergens in, waar we helemaal niet in horen te springen. Mij helpt dan altijd te denken aan de cirkel van invloed en de cirkel van betrokkenheid van Stephen Covey.

We vóelen ons zeer verantwoordelijk, maar zíjn we het ook?

Tijdens het congres heeft een workshop hierover in samenwerking met IGJ geleid tot goede gesprekken over verantwoordelijkheid en de grenzen daarvan. Wat is de positie van je vakgroep in de organisatie? Is het een onderwerp van gesprek binnen je vakgroep? En met de bestuurder? Wat doet het bestuur met het gevraagde, maar vooral ook ongevraagde advies? Welke rol heeft de IGJ hierin?

Soms hoor je dan dat een hele vakgroep opstapt. Een zeer ingrijpend besluit, dat je liever wilt voorkomen.

Heldere afspraken tussen vakgroep en bestuurder over verantwoordelijkheden alsook invloed op medisch beleid bepleiten we in een convenant dat we enige tijd geleden samen met Actiz hebben opgesteld. Met het oog op de toekomst wordt dat alleen maar belangrijker.