We praten niet over de oorlog

‘Als mensen vragen om mijn mening over de berichten over de doden vanaf zeven oktober, word ik ongemakkelijk. Wie vraagt het? Waarom? Wat is het doel? Komt er straks een discussie? Moet ik dan een kant kiezen?’

‘Op het werk binnen ons huisartsenteam praten we niet over de oorlog. Ik loop weg als iemand er iets over zegt. Ik wil niet dat er ongemakkelijke situaties op het werk ontstaan. Dit is niks voor ons. Normaal gesproken praten we vrijelijk over alles op het werk. Nu niet, over zoveel dode kinderen.’

‘Ik zat in de tram. Voor mij zag ik een jongeman de beelden uit Gaza scrollen. Scherm na scherm menselijke ellende. Ik overwoog om te zeggen dat ik een joodse ben, maar ik durfde het niet. Dit heb ik niet eerder zo gevoeld.’

‘Ik loop buiten en kijk om me heen. Iedereen bevindt zich in zijn eigen wereld. Ik loop met het verdriet van de dood van 17 mensen. We houden ons hart vast over het lot van mijn zus en haar zoon. Ik mis het begrip vanuit mijn dagelijkse omgeving, voor mijn verdriet en verlies. Het is onmenselijk geworden. Het is benauwend dat we er niet over kunnen praten, buiten onze eigen bubbel.’

‘Ik kan niet naar deze verschrikkingen kijken. Ik vermijd bewust het nieuws. Normaal over menselijk leed kunnen praten, zit er op dit moment helaas niet in.’

‘Help mij om mijn menselijkheid niet te verliezen. Help me om mijn empathie voor het leed van anderen niet te verliezen.’

Dit laatste heb ik zowel een Palestijnse als een Joodse collega horen zeggen.

Zoveel mensen, zoveel geremde gesprekken. Zoveel sloten op de woorden. Op elke zin. Op elke letter. Bij iedere gedachte of uiting over menselijk leed overheerst de angst om naar de ene of de andere kant gezogen te worden. In een hokje geplaatst te worden.

Als zoveel mensen willen praten maar niet kunnen of durven dan kunnen we het beste terug naar wat ons met elkaar bindt als mensen: compassie, empathie en inleving. Want pijn, verdriet om het verlies van dierbaren, angst voor de dood, hoop om in leven te blijven, waar dan ook ter wereld, zijn universeel. Als we het zelf niet kunnen voelen, dan kunnen we altijd een schouder en een luisterend oor bieden voor het leed van de ander. Soms kunnen enkel de woorden, ‘Hoe gaat het met jou?’, al verlossend zijn.