‘One happy island’

Een mooie samenwerking tussen twee ziekenhuizen brengt mij op Aruba. Dit benedenwindse eiland wordt ook wel ‘One happy Island’ genoemd, en om een reden. Het heeft zon in overvloed, prachtige witte stranden en buitengewoon vriendelijke mensen. Als je naar het ziekenhuis rijdt in de spits, voorrang of niet, je wordt altijd voorgelaten. De enige claxon die je hier hoort is een kort vriendelijk toetertje, als blijk van waardering. Je geeft zelf al snel iedereen voorrang, want blije gezichten werken aanstekelijk. En je groet iedereen die je tegenkomt (afhankelijk van het tijdstip, dit komt vrij nauw) met bon dia, bon tardi of bon nochi.

Maar het gegeven van een eiland brengt ook problemen met zich mee. Er groeit haast niets, dus vrijwel alle levensmiddelen worden uit Nederland of de VS geïmporteerd. Vers, gezond eten is dus ontzettend duur. Wat wel te betalen is zijn diepvriespizza’s, vanille-ijs, pastechis, de Mac, Burger King en KFC. Neem daarbij dat het grootste deel van de dag veel te warm is om te bewegen en een sportclub sowieso een luxeproduct is en je snapt de explosieve gewichtsgroei. De vele Amerikaanse toeristen die hier aanspoelen uit gigantische cruiseschepen zijn ook geen lichtend voorbeeld voor de Arubaan. Zij slepen zich, meestal roodgeblakerd en met honderden kilo’s overgewicht, over het eiland heen. Dit leidt ertoe, zoals collega Stuijver al eerder schreef, dat maar liefst vier op de vijf van de Arubanen overgewicht heeft en bijna de helft van de kinderen al aan het eind van de basisschool. En de schade is enorm, van leververvetting en galstenen op de kinderleeftijd, tot een legioen aan cardiovasculaire, diabetes-, dialyse- en kankerpatiënten. Er zijn mooie initiatieven, zoals gespecialiseerde poli’s en sportprogramma’s die ook echt kunnen helpen, maar discipline en financiering zijn serieuze issues, naast het feit dat overgewicht gewoon meer geaccepteerd is.

Ook de sociale problematiek die ik in het ziekenhuis meekrijg is niet mals. Gebroken gezinnen zijn hier eerder regel dan uitzondering. Verwaarlozing, misbruik en tienerzwangerschappen zijn helaas aan de orde van de dag; met enige regelmaat zien we onze eigen patiënten hier een nieuw kind baren. Ondanks deze ellende blijven veel families op het eiland, zodat misstanden zich kunnen voortzetten over meerdere generaties.

Sociale problematiek kan zich ook anders uiten: een autistische jongen met ernstige contracturen bleek na veel onderzoek scheurbuik te hebben, oftewel ernstig vitamine-C-tekort. Scheurbuik? Dat was toch iets uit de VOC-tijd? Het eten van alleen de korsten van kipnuggets bleek toch een onvoldoende toereikend dieet. En in mijn allereerste dienst werd een wel heel happy baby binnengebracht die cannabis gegeten had. Alhoewel dit geen mijlpaal betreft die opgenomen is in het Van Wiechenschema, is het toch op zijn minst knap te noemen dat een baby van negen maanden een halve joint kan opeten. Hij had er gelukkig weinig last van en kende verder een zeer relaxed en zen verblijf op onze afdeling.

Gegeven de complexe problematiek vind ik het geweldig om te zien hoe de mensen hier zorgdragen voor hun eiland. Het ziekenhuis heeft een hele positieve vibe, mensen kennen elkaar en je probeert de problemen hier samen op te lossen, want uitvliegen naar Colombia is best een opgave. En patiënten hebben dezelfde instelling. Ik loop langs het bankje voor het ziekenhuis waarop een vrolijke man zonder benen even aan het bijkomen is van zijn dialyse. Met een grote grijns zegt hij: ‘Bon dia, bon dia dokter!’

One happy island!