Laten we de korte praktijkbeoordeling afschaffen

‘We moeten KPB’s afschaffen.’ Mijn collega-opleider is serieus. Zelf is hij internist geworden zonder het verkrijgen van een ‘korte praktijkbeoordeling’. Een schouderklopje bij ieder gesprek met zijn opleider was voldoende geweest, scheelde behoorlijk wat papierwerk! Dat geeft te denken: ook ik was internist én opleider geworden met een minimum aan KPB’s. Wat heet, ik perste er eentje uit mijn supervisor vlak voor ieder voortgangsgesprek.

Ik maak me geen illusies, een opleider heeft beperkte invloed op de groei van een aios. De meeste aiossen hebben een intrinsieke motivatie om te leren; als het ergens spaak loopt, kan een opleider ingrijpen en het leerproces ondersteunen of stimuleren. De opleider fungeert dan in feite als een leidinggevende die stage-indelingen maakt, werkroosters goedkeurt en alleen feedback geeft als de aios zakt onder een fictieve ondergrens. Lijkt mij een weinig geeststimulerende functie, dus zoek ik de uitdaging als ‘mentor’.

Ik ben het meest gecharmeerd van een methode die Mike Rother heeft gepopulariseerd als ‘Toyota Kata’. Deze behelst vier simpele stappen in een interactie tussen mentor en ‘leerling’: (1) begrijp de gewenste groeirichting, de zogenoemde ‘stip op de horizon’ (Amerikanen spreken ook wel over ‘true north’); probeer vervolgens (2) de huidige status te begrijpen (‘waar ben je nu?’) en (3) discussieer over wat het eerstvolgende ‘tussendoel’ is om in de goede richting te blijven bewegen. Vervolgens moet je (4) activiteiten ondernemen die leiden tot dat tussendoel; vaak doe je stappen vooruit, maar soms ook wat stappen terug.

Als opleider bespreek je dus het hoofddoel (formeel vastgelegd in EPA’s): mooi om ambities te delen met briljante jongelingen! De KPB’s die een aios verzamelt, helpen bij het bepalen van de ‘status praesens’ en de opleider denkt mee over alle activiteiten die kunnen leiden tot het eerstvolgende tussendoel. Het is aan de aios dan aan de slag te gaan! Het portfolio dient louter als notitieblok waarin de aios kan teruglezen als hij/zij is vergeten wat de beoogde doelen waren.

EPA’s, portfolio’s en zelfs KPB’s… geen nutteloze paarse krokodillen in de opleiding, maar nuttige hulpmiddelen in het leer-werkproces van de aios! Ik hoop dat mijn collega meeleest.