Keihard rustig aan doen

‘Ik adviseer u om een tijdje rustig aan te doen.’ ‘Luister goed naar uw lichaam.’ ‘Probeer niet over uw grenzen te gaan.’
Hoe vaak geven wij patiënten niet deze adviezen? Ik in ieder geval regelmatig. Bij veel patiënten met bijvoorbeeld een burn-out of vermoeidheidsklachten is de eerste stap om flink wat gas terug te nemen.

Twee jaar geleden zat ik zelf ineens aan de andere kant van het bureau. Na een covidinfectie herstelde ik niet goed: ik hield last van hersenmist, moeheid na geringe inspanning, prikkelgevoeligheid, slecht slapen. Ik ging het rustiger aan doen, sloeg wat vergaderingen over. Maar het ging alleen maar slechter. Ik stond moe op. Als ik mijn computer ’s ochtends aanzette, werd ik al duizelig van het felle licht. Ik was blij als een patiënt de deur weer uit was. In de loop van de dag sleepte ik mezelf steeds trager naar de wachtkamer toe en begon ik almaar langzamer te denken. Thuis ging het ook niet goed: ik kon mijn kinderen niet verdragen, ik kon geen muziek maken of luisteren. Sommige dagen was zelfs de krant lezen al te veel. Ik wilde het niet, maar ik moest het erkennen: ik had longcovid.

Ik ging langs mijn huisarts en startte met fysiotherapie en ergotherapie. Ik ging mijn grenzen respecteren, minder werken en op tijd naar bed. Als ik het zo een paar maanden zou doen, dan zou ik er wel snel weer bovenop zijn. Dacht ik. Het bleek niet waar. Toen ik ruim een halfjaar later nog niet veel vooruitgang bemerkte, begon ik me verdrietig te voelen. Ik had mijn leven behoorlijk omgegooid, maar het was blijkbaar niet genoeg.

Ik startte bij een psycholoog. Ik moest accepteren. Geen nieuwe deadlines stellen waarop ik weer helemaal ‘de oude’ zou moeten zijn. Ik moest niet zo streng zijn voor mezelf. Ik moest goed luisteren naar wat mijn lichaam me vertelde. Maar ja, om 10 uur ‘s ochtends vertelde mijn lichaam dat ik naar huis moest gaan. Maar ik had nog een hele rij patiënten in mijn agenda. Moest ik die nu gaan afbellen dan? Dat was wel een behoorlijke drempel. Toch maar even doorduwen en het ochtendspreekuur afmaken. ’s Avonds zat ik dan uitgewrongen op de bank.

Het bleek helemaal niet makkelijk om echt naar mijn lichaam te luisteren, om altijd als eerste weg te gaan als ik met vrienden afsprak of om überhaupt niks af te spreken omdat het te veel energie kostte. Het was moeilijk om mijn telefoon links te laten liggen en niet meer intensief te sporten, omdat dat me een dagenlange terugslag kon geven. Het was niet leuk om steeds nee te zeggen als school hulpouders zocht voor schoolreisjes of de voetbaltraining. Het ochtendritueel met de kinderen liet ik ook al een tijd aan mijn vrouw over. Dat was stiekem niet zo heel erg, maar ik moest wel mijn best doen me daar niet schuldig over te voelen. Het was lastig om mijn bestuursfuncties op te zeggen en mijn band te vertellen dat ik voorlopig niet meer achter de piano zou zitten. Ook kon ik me beter niet meer al te intensief in gesprekken mengen en wie mij kent, weet hoe moeilijk ik dat vind.

Wat het nog ingewikkelder maakte, was de onvoorspelbaarheid. De ene week gingen bepaalde dingen prima, de andere week weer niet. Een terugslag was pas een dag ná een activiteit merkbaar en dan was het al te laat. Het was dus zaak om te anticiperen, om vooraf zodanig in te schatten hoe iets zou uitpakken, dat ik de keuzes maakte die goed voor me waren. Heel moeilijke keuzes. Ik moest nieuwe manieren gaan vinden om mijn tijd in te vullen. Wegblijven van stress. Weg van de actiemodus. Heel veel herstelmomenten. Podcasts, talloze podcasts. De krant. Lego. Pilates. Zitten. Slapen. En ook: blij zijn met de goede keuzes die ik daarin maakte omdat het nodig was en me niet te veel aantrekken van wat anderen er vervolgens van zouden vinden.

Twee jaar na de oorspronkelijke diagnose realiseerde ik me dat ik nog veel te vaak over mijn grenzen heen gegaan was. Rustig aan doen en naar mijn lichaam luisteren bleek heel hard werken. Zo makkelijk als ik het vond om dit advies te géven, zo moeilijk bleek het om het in praktijk te brengen. Ik besloot dat ik vanaf dat moment alles op alles zou zetten om te herstellen, met alle discipline die daarbij hoorde. Mijn nieuwe motto werd: keihard rustig aan doen!