Toetsing van euthanasie (2)

Reactie op artikel van prof. dr. H.J.J. Leenen in MC nr. 31/32/2000, blz. 1090.

Als een patiënt om euthanasie of hulp bij zelfdoding vraagt, moet niet alleen de arts die dat om principiële redenen weigert, maar ook de arts die meent aan dat verzoek te moeten voldoen, de patiënt verwijzen. Zij dienen te bedenken dat hun kundigheid beperkt is en dat ook het oordeel van de patiënt - over de medische situatie en de mogelijkheden die hem ter beschikking staan en anderzijds over de ernst van het doden van een mens - fout kan zijn.

Hoe langdurig en zorgvuldig een arts alles ook heeft overwogen, het is niet juist om de gegeven situatie voor te stellen alsof er voor hem slechts twee mogelijkheden zijn: de patiënt ondraaglijk uitzichtloos laten lijden of hem doden. De derde mogelijkheid is een zo kundig mogelijk team inzake palliatie en stervensbegeleiding inschakelen. Verwijzen, niet alleen om te consulteren, maar zo nodig ook om assistentie te krijgen. Ook ter begeleiding van de nabestaanden. Mocht daarna de patiënt om euthanasie blijven vragen, dan zou eerst nog een ander team met andere kundigheden hulp moeten bieden.

Deskundigen zeggen dat zinloos ondraaglijk lijden nooit hoeft (Zylicz, Cicely Saunders). Maar zelfs als het anders was, zou ook dan een ander deskundig team het recht of de plicht tot doden moeten bezien. Want emotionele gezichtsveldvernauwing bewerkt dat betrokkenen (inclusief de bewindslieden) de mogelijkheden om te helpen en de bezwaren tegen het recht op zelfdoding onderschatten (en dat niet checken).

De patiënt kan daarom de dokter niet ontslaan van de plicht tot alzijdige zorgvuldigheid en geen blanco bewijs van bekwaamheid, volmacht, opdracht geven om hem te doden. De ministers ook niet.

Venlo, augustus 2000