Niet steeds slecht, maar ook niet altijd goed

voorzitterscolumn

Veel partijen hebben zich de afgelopen tijd uiterst kritisch uitgelaten over de beleidsvoornemens in de rijksbegroting. Op onderdelen is die houding ook zeker terecht. Het is echter niet terecht om niet te erkennen dat in de rijksbegroting een aantal beleidslijnen zichtbaar is waar wij, de beroepsbelangenverenigingen, jaren voor hebben geijverd.

Zo wordt voor het eerst in een rijksbegroting melding gemaakt van de invoering van de DBC-systematiek voor de ziekenhuissector en de GGZ. Dit is heel erg positief, maar niet verrassend. De Orde juicht de invoering van de DBC-systematiek toe. Op het moment van het schrijven van deze column is nog niet helemaal bekend welk invoeringstraject de minister voor ogen heeft. Dat is deze week bekendgemaakt. De Algemene Ledenvergadering van de Orde zal bepalen of ze daarmee akkoord kan gaan.
Verder is het positief dat het kabinet in de rijksbegroting een stimuleringsbeleid voert voor kwaliteit en zorgvernieuwing. Zichtbare kwaliteitsverbetering voor de patiënt, onderzoek naar zorgvernieuwing en het vinden van best practices worden blijvend door het kabinet ondersteund. Haaks hierop staat echter weer de korting op subsidies op de zorgvernieuwings- en kwaliteitsprogramma’s die onder verantwoordelijkheid van de Orde vallen. Ook hierover is pas enkele dagen geleden meer duidelijkheid gekomen. De Orde staat positief tegenover het voornemen om de capaciteit van de medische opleidingen te verruimen. Om dit voornemen daadwerkelijk te kunnen uitvoeren, is het noodzakelijk dat de benodigde financiële middelen beschikbaar worden gesteld. Het gaat daarbij om de kosten voor de agio’s zelf, maar ook om de kosten van de opleiders en opleidingsfaciliteiten. Ook de implementatie van de voorstellen van de commissie-LeGrand om te komen tot een opleidingscontinuüm en taakherschikking, vereisen het beschikbaar stellen van voldoende financiële middelen voor al deze kosten. Verder is de Orde tevreden over de aandacht die ook in deze economisch moeilijke tijd bestaat voor de aanpak van de wachttijden.

Naast deze positieve beleidsvoornemens zijn er ook zaken die in de komende periode kritische aandacht vragen.
Zo wordt in de rijksbegroting gerekend met bezuinigingen die al eerder zijn aangekondigd. De minister van VWS kondigde eind vorig jaar de zogenoemde (volume)lumpsumkorting aan op de honoraria van de medisch specialisten vrijberoepsbeoefenaren. Hoewel onlangs een aantal medisch specialisten vrijberoepsbeoefenaren een kort geding tegen deze kortingsmaatregel heeft gewonnen, is het CTG hiertegen in beroep gegaan, waardoor het niet zeker is dat deze maatregel van tafel is. De financiële consequenties zijn in deze begroting al ingeboekt. Daarnaast heeft de Orde grote problemen met de ombuigingsmaatregel (de zogenoemde efficiencykorting) die de medisch specialisten en de ziekenhuizen op 1 juli 2003 kregen opgelegd. Deze korting lijkt paradoxaal gezien de inspanningen die de medisch specialisten hebben geleverd om de productie te verhogen en de wachttijden terug te brengen. De Orde handhaaft haar bezwaren en het verzet tegen deze bezuinigingsmaatregelen.

De Orde reageert verder ook kritisch op signalen over loonmatiging en beperking van incidentele loonontwikkeling van de collectieve sector. De Orde wijst erop dat loonpolitiek er mede op gericht moet zijn om de capaciteitsproblemen op te heffen en daarmee kwaliteit en toegankelijkheid van zorg te garanderen. Een eerste stap in die richting is het gelijkschakelen van de honorering van medisch specialisten in academische ziekenhuizen met medisch specialisten in algemene ziekenhuizen. Zeker met de extra instroom aan nieuwe studenten geneeskunde en het uitbreiden van de specialistische opleiding is het immers van groot belang dat er in de opleidingsziekenhuizen voldoende medisch specialisten zijn om deze nieuwe studenten en specialisten in opleiding goed op te leiden.

Verder maakt de Orde zich zorgen over de voornemens rond het ziekteverzuim. Het is geen stimulans om ziekenhuizen die een succesvol verzuimbeleid hanteren daarvoor met budgetkortingen te straffen. Het laatste en misschien wel een grootste zorgpunt is een mogelijk negatief effect van meer eigen verantwoordelijkheid en risico voor patiënten. Een in principe juist uitgangspunt moet niet leiden tot een opeenstapeling van negatieve effecten bij de meest kwetsbare patiëntgroepen. Als dit optreedt, zullen wij als verantwoordelijke behandelaars dit zeker moeten signaleren.