Met dubbele gevoelens

De politiek is weer tot stilstand gekomen. Na het laatste en weinig productieve jaar van minister Borst, het aftreden van het kabinet-Kok, de verkiezingen, de formatie. Na drie maanden Bomhoff is het nieuwe kabinet nu ook demissionair. In afwachting van verkiezingen, formatie en - zeker voor de Volksgezondheid - een nieuwe minister die zich opnieuw de dossiers eigen moet maken. Opnieuw pas op de plaats.

Van Bomhoff neem ik afscheid met dubbele gevoelens. Als mens was hij - mild gezegd - een beetje onhandig, ook in zijn contacten met de Orde. ‘Politicus’ is dan ook voor hem niet de meest passende omschrijving. Maar als vakminister was hij voor onze medische beroepswereld zeker interessant. Hij had lef, had een visie op de toekomst van de gezondheidszorg, de wil om voortvarend nieuwe wegen in te slaan en bovenal de kennis én het karakter om de minister van Financiën onbeschroomd tegemoet te treden.
Tegelijkertijd was de stap van hoogleraar economie naar die van regisseur Volksgezondheid groot. Zeker voor deze hoogleraar, die stelligheid paarde aan een (te) klein netwerk in de gezondheidszorg, die haast had omdat hij ook snel wilde en moest scoren. Gevolg: kleinere en grotere misstappen op een weg die ook perspectief vertoonde.

Bomhoff betekende voor ons, medisch specialisten, zowel belofte als bedreiging. Belofte omdat hij zijn weg zocht door in het oerwoud van regels te kappen en een intensieve relatie te leggen tussen productie en inkomen. Maar de bedreiging was groot: slecht geadviseerd over de inhoud van het lumpsum-traject kwam de minister met het voorstel de lokale initiatieven met zeker 15 procent te korten. Op basis van de suggestie dat die 15 procent ging over een inkomen waar geen productie tegenover zou staan.
Een ongehoord voorstel. ‘Eduard de Jutter’, heb ik hem genoemd in mijn vorige column. Het wrakhout op het strand is er niet minder op geworden. Ik was niet onder de indruk van zijn gegevens die zouden uitwijzen dat de productie per specialist, in patiënteneenheden, al jaren onder druk staat. Intern overleg met collega’s over de effecten van het Convenant 2001 en ook mijn eigen ervaring in het ziekenhuis, gaven andere signalen. Toch geeft het te denken hoe gemakkelijk marginale gegevens worden opgepakt en gebruikt om ingrijpende aanslagen te schragen. Hoe een minister in de publiciteit kan blijven schermen met getallen en beelden, ook als hij inmiddels beter is voorgelicht.

In de voorbije weken heeft de Orde hard gewerkt. Nog als minister had Bomhoff laten weten

de achterstelling van de academische medisch specialisten een zaak te vinden tussen de Orde, de LAD en de werkgevers: de Vereniging Academische Ziekenhuizen. Orde en LAD bereiden inmiddels twee nieuwe acties voor: een landelijke onderwijsstop op 11 en 12 november en een tweede landelijke zondagsdienst op 27 november.

Op het belangrijke terrein van de lumpsumfinanciering heeft de Orde in brieven en in overleg (ook met de ex-minister) stelling genomen tegen het verzoek van Bomhoff aan het CTG om zijn bezuinigingsvoorstellen om te zetten in nieuwe beleidsregels. Bomhoff had aangegeven open te staan voor alle door ons aan te dragen alternatieven die productieverhogend zouden werken. Dat hebben we gedaan: een deel van de productie kan in vrije onderhandelingen via de nieuwe DBC-systematiek worden afgesproken, voor de overige productie geldt de lumpsum met productiegebonden nacalculatie. Voor een mogelijke meerproductie in 2003 worden nieuwe

specialismespecifieke parameters ingezet. Door in de keuze van DBC’s het accent te leggen op combinaties die nauw zijn verbonden aan wachtlijsten en arbeidsproductiviteit, kan ook de minister zijn doelstellingen halen.

De Orde heeft zich samen met NVZ Vereniging van Ziekenhuizen gewend tot de waarnemend minister van Volksgezondheid, de heer De Geus. Gezamenlijk vragen Orde en NVZ het beleid van Bomhoff voort te zetten waar het gaat om een versnelde invoering van (een eerste deel van) de DBC-bekostiging op 1 januari 2003.
Of De Geus een betere stuurman is, zullen we spoedig weten!