Meer geld, minder regels, meer (behandel)ruimte

Of het een waterscheiding wordt of een rimpeling, de toekomst zal het leren. Maar die toekomst begint - zoals het cliché terecht zegt - vandaag. Of gisteren. Vandaar dat de Orde langs meerdere sporen opereert: met de scheidende minister is tot de laatste dag onderhandeld over DBC’s, uurtarieven en tijdsregistratie. Met NVZ vereniging van ziekenhuizen is al maanden geleden een onderzoek op de rails gezet, dat nu als basis dient voor een gezamenlijk opereren tijdens de formatie. De (in)formateur en de - deels nieuwe - fractiespecialisten zijn en worden benaderd.

Eerst maar de scheidende minister. Op ambtelijk en politiek niveau is er de afgelopen weken met haar en haar ambtenaren intensief overleg gepleegd, voor en achter de schermen. Onze inzet was een doorbraak in de discussie over het normatief uurtarief. Wij hadden voorstellen over inkomensgroei, productie en fasering van de uitbreiding van de budgettaire macrokaders. Ook om de politiek te helpen productiegroei te waarborgen en een weg te vinden in de discussie over wachtlijsten. Mevrouw Borst vond het ‘zeer interessant’, maar was niet bereid of bij machte de tegenprestatie te leveren. Paars was werkelijk uitgeregeerd. Maar zonder resultaat waren de gesprekken niet: het departement had eerder gedreigd de gegevens van het tijdsbestedingsonderzoek te vorderen. Dat dreigement is nu officieel van tafel en afgesproken is dat de Orde de zeggenschap over deze gegevens krijgt ten behoeve van de onderhandelingen over het normatief uurtarief.

Dan was er Zorg voor het Ziekenhuis, de studie die de Orde en de NVZ gezamenlijk hebben laten uitvoeren door het onafhankelijk onderzoekinstituut NYFER. Het rapport analyseert de ontwikkelingen in de Nederlandse ziekenhuissector over de laatste twaalf jaar en vergelijkt die met andere Europese landen. De aanbeveling uit het rapport zult u wel herkennen: meer geld en minder regels. Hier even

- heel sober en feitelijk - de onderbouwing. In de laatste tien jaar stegen:

- het bruto binnenlands product met 77 procent,

- de uitgaven voor de zorg met 69 procent, en

- de uitgaven aan ziekenhuiszorg met 65 procent.

Relatief zijn we achtergebleven waar we hadden moeten groeien. Omdat:

- de vergrijzing van de bevolking de zorgkosten 0,5 tot 1,0 procent boven de economische groei brengt,

- nieuwe, dure technologie daar nog eens 1 procentpunt aan toevoegt, en

- het arbeidsintensieve karakter van de sector nog eens 0,5 procent toenam.

Gevolg: wachtlijsten, leegstand in voorzieningen, achterstand in de toepassing van technologie en nieuwe medicijnen.

En denkt u nu niet: natuurlijk, weer een belangenorganisatie die voor eigen parochie preekt. Ook het RIVM heeft al aangegeven dat het zorgvolume jaarlijks met 2,4 procent moet toenemen om aan de groeiende vraag te voldoen. Percentages die aanzienlijke hoger zijn dan de tot nog toe veronderstelde

1 procent demo-groei.

Orde en NVZ hebben het rapport inmiddels afgeleverd bij de informateur en de fractiespecialisten van de politieke partijen. Ondersteund met een media-offensief, want rapporten waarover de pers niet schrijft, leven niet in politiek Den Haag. We zullen het daar niet bij laten.

Geld is een voorwaarde. Evenzeer is een enorme reductie van de centrale regelgeving vereist. De besparingen en kostenbeheersing onder de twee laatste kabinetten hebben geleid tot een veelheid van regels die de ziekenhuizen en medisch specialisten opzadelen met evenveel administratie en management. Te veel geld verdwijnt in plannenmakerij of in maatregelen die tegen elkaar in gaan. Te veel wordt ook geschermd met illusies: herstel van de gezondheidszorg vergt tijd. Tijd om een groei in uitgaven te realiseren, tijd om opleidingen open te stellen en nieuwe mensen te werven. Tijd om kwaliteit te verbeteren en ‘kwaliteit kost geld’.
En de DBC’s? In onze visie zijn zij onderdeel van een gezondheidszorg waarin ruimte is voor meer vraagsturing; waarin meer vrijheid is, ook om te ondernemen. Na jaren van bemoeizucht en bevoogding streven wij naar een waterscheiding. Welke minister durft de Rubicon over te trekken? n