KNMG: De professionele coassistent

Afgelopen maandag zag ik voor het eerst een aflevering van De co-assistent; die nieuwe tv-serie naar analogie van het boek van Anne Hermans. Het boek heb ik afgelopen zomer gelezen, maar het was er gewoon nog niet eerder van gekomen een aflevering te zien. Natuurlijk weet ik dat de serie bedoeld is als komisch intermezzo, maar de waarheid is soms wel wat ver te zoeken.

Met een beetje ziekenhuiservaring als coassistent heb je wel door welke dingen in de serie reëel zijn en welke overdreven. Maar ik vrees dat de samenleving toch een iets vertekend beeld krijgt van de gang van zaken in een ziekenhuis. Datzelfde geldt ook voor aankomend geneeskundestudenten die hun beeld van het vak deels baseren op medische tv-series. Uit al deze programma’s is echter wel duidelijk dat het beroep van arts vele facetten kent.

Die facetten van het arts zijn, zijn vertaald in zeven competenties die een arts vervult volgens het CanMeds-model.1 De boodschap hiervan is dat naast medisch-inhoudelijke kennis ook andere, generieke bekwaamheden worden verlangd van de arts. Binnen de recente en nog komende vernieuwingen in de basis- en vervolgopleiding, naar een competentiegericht curriculum, staan die zeven competenties centraal. Het Raamplan voor de basisopleiding wordt de komende jaren herzien en de vervolgopleidingen zijn volop bezig met modernisering. De problemen die het KNMG Studentenplatform signaleert, hebben niet zozeer te maken met de competentie medisch handelen, maar veelal met die andere competenties.

Zo is er de afgelopen jaren al veel gedaan aan onderwijs en toetsing in professioneel gedrag binnen de basisopleiding, maar is er nog geen consensus over de gevolgen van slecht presteren op dit gebied. Studenten lijken dat wel te weten; acht op de tien wil dat bij structureel disfunctioneren de opleiding stringente maatregelen kan opleggen, zoals het ontzeggen van de inschrijving.2 De opleidingen hebben echter nog niet allemaal duidelijk beleid hierover, mede door het ontbreken van een juridisch kader zoals de Wet op Hoger Onderwijs en Onderzoek.

Op het congres van de Nederlandse Vereniging van Medisch Onderwijs (NVMO) afgelopen november, bleek dat faculteiten met dit laatste onderwerp gelukkig ook bezig zijn. Zo kreeg het Erasmus MC recentelijk veel aandacht met zijn beleid over professionaliteit. In Rotterdam moeten studenten een verklaring tekenen waarin ze aangeven volgens de Nederlandse professionele normen en waarden onderwijs te zullen volgen. Anders is het einde opleiding. Enerzijds goed om zo duidelijkheid te geven, anderzijds jammer dat die noodzaak bestaat. Als je geneeskunde gaat studeren, moet je beseffen dat je wordt opgeleid met een cultuur- en contextgebonden professionaliteit. In dit geval dus met professionaliteit geschoeid op de leest van de Nederlandse samenleving.

Op het NVMO-congres heeft het Studentenplatform eveneens aandacht gevraagd voor burn-outklachten onder coassistenten. Dat dit een serieus te nemen probleem is in de klinische jaren van de basisopleiding, blijkt uit recent onderzoek van het Studentenplatform.3 Burn-out gerelateerde klachten en daarmee kunnen omgaan zijn te koppelen aan meerdere CanMeds-competenties en verdienen aandacht van de opleidingen. Naar aanleiding van de resultaten heeft het Studentenplatform veel bijval gekregen van opleiders over het verbeteren van begeleiding en ondersteuning. Op korte termijn zal het Studenten­platform aanbevelingen doen aan faculteiten, zodat ook studenten die het even niet meer zien zitten goed worden geholpen. Want desondanks is 94 procent van de studenten tevreden met hun studie.4 Hopelijk komt dat ook naar voren in De co-assistent!

Ron van Oosterhout, voorzitter KNMG Studentenplatform

Referenties

1. De zeven rollen van het CanMeds-model zijn: medisch handelen, communicatie, kennis en wetenschap, organisatie, professionaliteit, maatschappelijk handelen en samenwerking.  2. Studentenpanel 2006.  3. Anderegg M, Burn-out onder co’s. Arts in Spe 4/2007: 24-6.  4. Studentenpanel 2007.