Verdachte specialist ouderengeneeskunde moet medisch dossier overleden patiënt overhandigen

Een specialist ouderengeneeskunde die wordt verdacht van een levensdelict na het overlijden van een patiënt in een zorgcentrum in Sittard, kan zich niet beroepen op zijn verschoningsrecht. De officier van justitie moet toegang worden verleend tot het volledige medische en verpleegkundig dossier van de overleden patiënt, heeft de Hoge Raad besloten.

De 87-jarige vrouw overlijdt op 1 juni 2023 in het zorgcentrum. Bij de schouw van het lichaam heeft de forensisch arts het medisch en verpleegkundig zorgdossier van de patiënt in kunnen zien, zo blijkt uit de uitspraak van de Hoge Raad. De forensisch arts concludeert, gesteund door in de dossiers aangetroffen tegenstrijdigheden, dat er mogelijk sprake is van nalatigheid in het toedienen van voedsel, drank en/of medicatie. Twee dagen na het overlijden volgt een sectie, waaruit wordt geconcludeerd dat het overlijden goed kan worden verklaard door ondervoeding of uithongering.

Voorafgaand aan het overlijden heeft minimaal één medewerker van het zorgcentrum vraagtekens bij de doodswens van de patiënt. Die was (waarschijnlijk) dement, maar niet terminaal, kwam niet (meer) in aanmerking voor euthanasie en legde wisselende verklaringen af over haar doodswens. Ook wordt melding gedaan bij Veilig Thuis, waarna een vertrouwensarts hiervan één dag voor het overlijden melding doet bij het Openbaar Ministerie van een vermoeden van ouderenmishandeling door het onthouden van vocht en voeding.

De specialist ouderengeneeskunde die – evenals overigens de dochter van de overleden patiënt – wordt verdacht van een levensdelict, beroept zich op het verschoningsrecht in het kader van zijn geheimhoudingsplicht. Ook stelt hij dat het vorderen van het medisch en verpleegkundig dossier de schijn heeft van een ‘fishing expedition’, waarbij gezocht wordt naar ongespecificeerd (mogelijk) bewijsmateriaal – wat niet is toegestaan. Wat de verdachte specialist ouderengeneeskunde betreft is er onvoldoende geconcretiseerd om welk opzettelijk gepleegd levensdelict het eigenlijk zou gaan.

Volgens de Hoge Raad is er wel degelijk sprake van een redelijk vermoeden van schuld van een (zeer) ernstig strafbaar feit en is de verdenking van een opzettelijk gepleegd levensdelict voldoende concreet. De Hoge Raad wijst erop dat het verschoningsrecht niet absoluut is. Een van de zeer uitzonderlijke omstandigheden waarin het verschoningsrecht verbroken kan worden, is wanneer een verdenking zich richt tegen de arts zelf en meer in het bijzonder wanneer de arts wordt verdacht van een jegens zijn patiënt gepleegd delict. Het verschoningsrecht is er immers niet voor bedoeld om de waarheid achter te houden, stelt de Hoge Raad. Wat de Hoge Raad betreft kunnen het medisch en verpleegkundig dossier een wezenlijke bijdrage leveren aan de waarheidsvinding en moet het verschoningsrecht dus worden doorbroken.