‘Onduidelijkheid over bevoegdheden bij lijkschouw is een risico’

Forensisch artsen moeten meer wettelijke bevoegdheden krijgen om bij een lijkschouw aanvullend toxicologisch en/of radiologisch onderzoek te doen. Een wijziging van de Wet op de lijkbezorging (Wlb) is hiervoor in de maak, schrijft minister Pia Dijkstra voor Medische Zorg in twee brieven aan de Tweede Kamer.

In de brieven aan de Tweede Kamer gaat Dijkstra in op Kamervragen van de VVD en van de SGP, CDA en BBB over het aantal mensen dat tussen van 2015 tot en met 2022 overleed na inname van Middel X. Volgens Dijkstra zal er meer zicht kunnen worden verkregen op het gebruik van zelfdodingspoeders, wanneer forensisch artsen wettelijk meer bevoegdheden krijgen voor het doen van toxicologisch en radiologisch onderzoek bij gemeentelijke lijkschouwingen. Volgens Dijkstra is dit aanvullende onderzoek nu slechts mogelijk in het kader van strafrechtelijk onderzoek.

Lijkschouw

Guido Reijnen, voorzitter van het Forensisch Medisch Genootschap, is er een groot voorstander van dat in de Wlb wordt vastgelegd welke medische handelingen forensisch artsen in het kader van de lijkschouw mogen uitvoeren. Reijnen: ‘Bij een lijkschouw wordt een volledig lichamelijk onderzoek uitgevoerd, meestal op basis van zintuiglijke waarnemingen van de lijkschouwer. Kijken, voelen, kloppen, ruiken. Het is dan in veel gevallen gissen naar wat er precies is gebeurd. In de praktijk wordt dit nu al zeer geregeld aangevuld met bijvoorbeeld bloed- of urineonderzoek, maar dit is niet wettelijk verankerd. Op dit moment is er sowieso slechts zeer summier vastgelegd welke medische handelingen bij een lijkschouw mogen worden uitgevoerd. Dat zie ik als een (tucht)rechtelijk risico. Stel dat ik de lijkschouw doe van iemand die is omgekomen bij een verkeersongeval. Ik vermoed dat er drugsgebruik in het spel is en ik voer daarom een bloedonderzoek uit. Dan zou ik achteraf van de nabestaanden het verwijt kunnen krijgen dat ik met een naald in het lichaam heb geprikt en daarmee de lichamelijke integriteit van de overledene heb geschonden. Wanneer de bevoegdheden van forensisch artsen wettelijk zijn vastgelegd, is daar geen discussie meer over mogelijk.’

Onderbelicht

Over wat er precíés wordt vastgelegd over de bevoegdheden van forensisch artsen, kan Reijnen alleen maar speculeren, benadrukt hij. ‘Als Forensisch Medisch Genootschap zitten wij niet aan tafel om over de inhoud van de wetswijziging mee te praten. We zijn er niet voor uitgenodigd en we hebben ons er zelf ook niet voor aangemeld. Eerlijk gezegd moet ik toegeven dat dit onderwerp binnen het genootschap zelf een beetje onderbelicht is.’

Volgens minister Dijkstra gaat de voorgenomen wetswijziging van de Wlb ‘binnenkort’ in consultatie, waarna iedereen die dat wil eroop kan reageren. Volgens een woordvoerder van het ministerie van VWS is het onbekend wanneer dit precies zal zijn. Dat hangt er vanaf wanneer het nieuwe kabinet van start gaat.