Boek: Het oor van Vincent - Antoon Erftemeijer

Afgesneden oor
Medische publicaties zijn een belangrijke bron voor het omvangrijke boek Het oor van Vincent van de kunsthistoricus Antoon Erftemeijer. Het omvat een duizelingwekkende hoeveelheid curieuze feiten uit de kunstgeschiedenis, die men zelfs in encyclopedieën niet bij elkaar zal treffen, gepresenteerd in hoofdstukken als ‘Voedsel en kunst’, ‘Het menselijk lichaam’, ‘Lichamelijke ziektes, kwalen en handicaps’, ‘Geestesziekte bij kunstenaars’en ‘Dood en begraven’.

Het hoofdstuk waarnaar het boek is genoemd, is het enige met een doorlopend verhaal over één onderwerp. In 1936 wijdden de artsen Victor Doiteau en Edgar Leroy een publicatie aan de raadselachtige geschiedenis van ‘het afgesneden oor’ van Vincent van Gogh. Een paar jaar tevoren was het tweetal hierover geïnformeerd door de behandelend arts Félix Rey; deze had het oor bewaard maar tijdens een examenverlof was het verdwenen. De arts Paul Gachet maakte als enige een afbeelding van de onbedekte linkerkant van het hoofd van zijn patiënt en vriend, maar hierop is niet goed te zien of het gehele oor of slechts de oorlel is afgesneden.

Ook voor artsen is Het oor van Vincent een aantrekkelijk boek, omdat het de hechte, wederzijdse relatie tussen kunst en geneeskunst benadrukt. IS

Antoon Erftemeijer, Het oor van Vincent. Merkwaardige feiten uit de kunstgeschiedenis, Becht, 520 blz., 32,95 euro.